Actielijn Innovatie

Technologische innovaties weten hun weg redelijk te vinden naar het curriculum, maar de sociale innovatie, met name de soft skills ontwikkeling, alsmede de specifieke soft skills die nodig zijn in transities behoeven nog veel meer aandacht en integratie in de skill-ontwikkelprogramma’s of het nu gaat om sloop, beheer en onderhoud of om nieuwbouw op uitvoerend of kaderniveau. Met name skills die nodig zijn voor transitiedenken, het nemen van maatschappelijke verantwoordelijkheid, integraal denken en samenwerken tussen verschillende partijen en disciplines.

Ook de integratie van AI-toepassingen kan meegenomen worden in dit programma. Organisaties op het gebied van sociale innovatie in de bouwAZ en installatietechniek kunnen hierin samen meer het voortouw nemen. Vanuit de skills-mapping komt duidelijk naar voren dat een aantal skills erg belangrijk gevonden wordt om de energietransitie in de gebouwde omgeving tot een succes te maken. De onderstaande soft skills worden expliciet benoemd als van toepassing zijnde voor alle beroepen en specificaties uit de skills mapping)

• Elkaars taal spreken
• Webben (verbinden en netwerken)
• Onderzoekvaardigheden
• Luisteren
• Kennis van andere beroepen, elkaars rol begrijpen
• Voorlichten en communicatie
• Nieuwsgierig zijn
• Blijven leren en ontwikkelen

Naast het belang van soft skills wordt benoemd dat het van belang is om te kijken naar de context waarin een skill wordt toegepast, de ervaring die iemand al heeft opgedaan in een vergelijkbaar takenpakket in een andere context. De mate waarin betrokkene soft skills heeft of kan ontwikkelen bepaalt mede snelheid en mate van gemak waarmee deze zich de nieuwe skills kan toe-eigenen. Meer inzicht hierin en integratie van soft skills-ontwikkeling in leer- en ontwikkelprogramma’s kan een versnelling geven in het transitieproces. We noemen dit voor het gemak het ontwikkelen van transitie-skills.

Het is daarom van belang aan te sluiten bij inzichten uit transitiedenken en skills die bijvoorbeeld uit het agility-denken voorkomen (verbeeldingskracht, verandervermogen, verbindend denken, realisatievermogen en reflecterend vermogen). Er zijn voor zover bekend nog weinig lopende projecten die zich hierop gefocust hebben. Leren voor Morgen en Building Changes hebben enige ervaring en kennis op dit gebied en willen daarom een voortrekkersrol vervullen.

Aansluiten bij aanvalsplan techniek
Naast het soft skills / transitie-skills-programma is het ook van belang om aan te blijven sluiten bij de meer technische ontwikkelingen en de in het aanvalsplan techniek genoemde industriële transformatie en ruim baan voor mensgerichte technologie (actielijn 4 en actielijn 5).

Identificatie van prioriteitsmaatregelen

• Een helder en duidelijk overzicht van relevante soft skills en deze benoemen als transitie-skills.
• Deze skills beschrijven in aansluiting op de skills-taal van CompetentNL.
• Toelichting van ontwikkelpad van deze skills generiek maken zodat deze in de verschillende sectoren betrokken bij de energietransitie toepasbaar zijn.
• Trainen van docenten, jobcoaches, HR en trainers om deze skills onderdeel te maken van hun curriculum, coachingsaanbod.
• Aansluiten bij de andere focusinitiatieven (Educatie, Arbeidsmarkt).
• Betrekken van de hele keten (Bouw & Installatietechniek BNL, TechniekNL, architecten (BNA), Inkooppartijen (Hibin), etc.

Tabel

Benodigde middelen

Uitvoering van dit programma zal, afhankelijk van de ambities, minimaal tussen de 200.000 en 300.000 euro op jaarbasis vragen. Daarna kan het onderdeel zijn van de verschillende lopende programma’s en tevens integraal onderdeel van bestaande skills-talen. Uitvoering van het programma vergroot de kans op succesvolle instroom en doorstroom. De verwachting is dat ontvangende partijen hier ook budget voor vrij zullen willen maken. Vanuit de landelijke overheid zijn er ook subsidiemogelijkheden voor dergelijke programma’s, mogelijk kan het onderdeel zijn van een LLO-katalysator-programma. Voor de implementatiefase kan mogelijk ook gebruik worden gemaakt van O&O gelden. Wellicht ook handig om een PPS te starten onder de vleugels van Katapult en deze aanpak hieronder te scharen. Naast de financiën is er ook een werkgroep nodig die de acties coördineert en een deel van de uitvoering op zich neemt.

Financiële mechanismen

Het programma kan zich bewijzen met het meten van een succesvolle instroom en doorstroom van vakmensen in de sector enerzijds en een succesvolle uitstroom en omscholing vanuit de fossiele industrie. Dit kan worden gemeten en op basis hiervan kan tevens een bedrag worden gereserveerd voor investering in het programma.

Begeleidende maatregelen

Naast de meting van succesvolle plaatsingen en doorstroom is het vooral van belang de kwaliteit en acceptatie te meten van de benoemde skills en de mate waarin medewerkers deze ook kunnen ontwikkelen en wat hiervan het resultaat is in het werk. De skills-ontwikkeling kan onderdeel worden van de HR-cyclus en daarmee ook beter geïntegreerd worden in performance-cycli en systemen die hierop gericht zijn. Daarnaast is het van belang de kwaliteit te meten van de train de trainers programma’s en de het ontwikkelde leermateriaal.

Beoogde certificering en accreditatie

Bedrijven die succesvol zijinstroom toepassen kunnen hiervoor een certificaat krijgen of geaccrediteerd worden. Daarnaast kunnen zij-instromers een skills-profiel opbouwen in 1 van de bestaande systemen en daarmee ook laten zien dat zij succesvol werken aan hun vakmanschap. De transitie-skills maken hier onderdeel van uit.

Structurele maatregelen

Vanuit de vakinhoudelijk technische kant is het van belang dat er aandacht is voor regelmatige bijstelling van specifieke skills-gaps en nieuwe behoeften Zo nu en dan zal er bijstelling plaats moeten vinden of er niet nieuwe gedragsindicatoren gewenst zijn of nieuwe transitie-skills beschreven moeten worden. De belangrijkste aanpassingen liggen vermoedelijk in de context. Dit geldt echter voor alle actielijnen in de roadmap

Monitoring

Elk jaar zal monitoring plaatsen moeten vinden vanuit de werkgroep op resultaten:

• Kwaliteit en acceptatie van beschrijvingen transitie-skills.
• Kwaliteit en acceptatie train de trainprogramma’s.
• Kwaliteit en acceptatie van leermateriaal.
• Kwaliteit van ondersteuning door projectorganisatie ontwikkelprogramma transitie-skills.